Saluki

Bliskowschodnia odmiana charta, saluki, należy podobno do najstarszych ras psa. Jej arabskie miano - سلوقي pochodzi, jak mi się wydaje, od określenia suluk, oznaczającego człowieka, który odłączył się od swojego plemienia (lub został z niego wypędzony za jakieś wykroczenie), by żyć samotnie na pustyni - ten typ unieśmiertelnia m.in. Mickiewicz w poemacie Szanfary. A więc chart saluki jest ostatnim przyjacielem romantycznego banity...
Wróćmy jednak do początków. Tak więc saluki jest starożytną rasą, jedną z najstarszych odmian psa, którego udomowiono na terenach Żyznego Półksiężyca. Najstarsze przedstawienia takich zwierząt pochodzą z Iranu i są datowane na 3500 lat p.n.e., chociaż jest też i pogląd, że trzymali je już Sumerowie (6000 - 7000 p.n.e). Pies podobny do saluka przewija się też w sztuce egipskiej; bywał też często mumifikowany. Co ciekawe, w kulturze muzułmańskiej saluki posiada szczególny status, odmienny od innych psów, uważanych za zwierzęta nieczyste. Takie przewartościowanie mogło wynikać z prostego nagięcia zasad religijnych do potrzeb życia, bo Beduini przypuszczalnie chcieli mieć te cenne psy na oku, trzymając je przy ludziach we wnętrzu namiotu, a nie na zewnątrz.

Koczujący Beduini (na pierwszym planie widoczny saluki). Fot. z pierwszej połowy XX w.

Historia saluka łączy się więc zarówno z cywilizacjami osiadłymi, jak i z nomadami. Tak czy owak jest to pies pustyni, rozpowszechniony na rozległych terenach od Półwyspu Arabskiego po Morze Kaspijskie, a na zachodzie aż po Maroko. Nic więc dziwnego, że jest to rasa dość zróżnicowana wyglądem, gdzie obok typowego, jasnego ubarwienia występują też psy o ciemniejszej sierści.
Mimo że rekordy szybkości u psów należą do chartów krótkowłosych (greyhoundów), to saluki posiada zalety wiążące się przede wszystkim z wytrzymałością. Jak wszystkie charty, należy do psów opierających się w swojej strategii polowania na zmyśle wzroku (w przeciwieństwie do psów tropiących zwierzynę w oparciu o węch). Poluje zwykle w małych sforach, składających się często z 2-3 psów, lub ewentualnie większej liczby.
Saluki może być wykorzystywany do samodzielnego polowania na drobniejszą zwierzynę, w rodzaju zajęcy, jednak zasadniczo jest używany na gazele, zwłaszcza jako pies podsokoli. We współpracy z sokołem saluki jest w stanie polować na gazelę zastępując geparda, zwierzę co prawda znacznie szybsze (biegnące na krótkim dystansie 110 km/godz, podczas gdy saluki nie osiąga prędkości 70 km/godz), ale zdecydowanie mniej wytrzymałe, a przy tym rzadkie i trudne w hodowli. Strategia polowania polega na tym, że dzięki swojej wytrzymałości na długich dystansach saluki może ścigać zwierzynę atakowaną jednocześnie przez sokoła, a kiedy nastąpi dosiad, szybko wkroczyć do akcji, rozstrzygając wynik polowania w przypadku zdobyczy, z którą sokołowi jednak trudno byłoby sobie poradzić.

Sfora saluków w trakcie polowania na gazelę (hodowlaną):